Sablasne književne destinacije

Predstavljamo vam neke od najinteresantnijih stvarnih lokacija koje su kroz vekove inspirisale tvorce zastrašujuće poezije i proze.

Dartmor – „Baskervilski pas“

Radnja verovatno najpoznatije priče o Šerloku Holmsu smeštena je u vetrom šibanu pustoš visoravni Dartmor u srcu Devonšira. U romanu Artura Konana Dojla, objavljenom 1902. godine, prepoznaju se elementi klasičnog gotskog narativa poput ambijenta starog porodičnog imanja, misterioznih pojava koje se pojavljuju isključivo u vidu silueta na mesečini, ubice odbeglog iz obližnjeg zatvora, kao i demonskog psa koji proganja članove porodice Baskervil. Pa ipak, ono što u ovom delu dolazi do posebnog izražaja jeste zlokobna, uznemirujuća atmosfera dartmorskog pejzaža. Čuje li se to jezivi lavež čudovišnog psa ili zvuk vetra koji huji kroz napuštena okna rudnika kalaja? Kao inspiracija za roman Dojlu je poslužila priča o zemljoposedniku Ričardu Kebelu, koji je u 17. veku živeo u parohiji Bakfastli na obodu Dartmora. Među lokalnim stanovništvom kružile su glasine da je Kebel ubio svoju suprugu i prodao dušu đavolu, koji, prema legendi, pohodi dartmorsku močvaru sa svojim psima.

Dvorac Frankenštajn – „Frankenštajn“

U brdima Odenvalda, nedaleko od nemačkog grada Darmštata, nalazi se dvorac Frankenštajn. Oko ovog mesta raspredaju se razni mitovi i legende još od trenutka kada su ga u 13. veku izgradili pripadnici istoimene plemićke porodice. Priče o tome da su se u gustoj šumi oko dvorca okupljale veštice privlače brojne istraživače paranormalnih fenomena, a ima i onih koji tvrde da je upravo na ovoj lokaciji ubijen Zigfrid, junak germanskog epa o Nibelunzima. Meri Šeli, koja je 1814. posetila obližnji Gershajm, nazvala je po ovom mestu svoj slavni roman, a kao inspiracija za priču poslužila joj je lokalna legenda o Johanu Konradu Dipelu, alhemičaru iz 18. veka koji je, navodno, u dvorcu izvodio eksperimente pokušavajući da oživi mrtve.

Pale Garnije – „Fantom iz Opere“

Pre poznatog filma, i pre još poznatijeg mjuzikla, postojao je roman Gastona Lerua iz 1909. godine. Leruova priča o maskiranom fantomu Eriku, koji živi u lavirintu hodnika i tajnih prolaza palate Garnije u Parizu, nadahnuta je ogromnim dimenzijama i neobičnom istorijom ove građevine. Izgrađena u sedmoj deceniji 19. veka, u ekstravagantnom stilu Drugog carstva, Pale Garnije ima sopstveno podzemno jezero, sistem tunela i bezbroj hodnika i prostorija. U Leruovom romanu, fantom kidnapuje opersku primadonu i pokušava da ubije njenog ljubavnika u podzemnom jezeru. Leru je inspiraciju pronašao u pričama o pogubljenjima i zatvorenicima koji su boravili u ovoj palati za vreme Pariske komune 1871, kao i neobičnoj priči o arhitekti koji je živeo u podrumu Opere za vreme njene gradnje, a zatim netragom nestao.

Stara holandska crkva – „Legenda o Uspavanoj dolini“

Uspavanu dolinu neki istraživači paranormalnog smatraju mestom sa najvećom koncentracijom duhova na svetu. Američki pisac Vašington Irving je radnju svoje priče o Ikabodu Krejnu i njegovom susretu sa bezglavim konjanikom smestio upravo u ovo selo u američkoj državi Njujork. Pored Stare holandske crkve, izgrađene 1685. za potrebe holandskih osnivača sela, i danas se mogu videti grobovi ljudi koji su piscu poslužili kao inspiracija za likove u priči. A negde među njima nalazi se i neobeleženo poslednje počivalište jednog nemačkog najamnika kome je za vreme Američke revolucije topovsko đule raznelo glavu, što je inspirisalo Irvinga da stvori lik bezglavog konjanika.

Dvorac Šijon – „Šijonski sužanj“

Veličanstveni dvorac Šijon, smešten nedaleko od Montrea, na jednom ostrvu u Ženevskom jezeru, nekada je bio sedište savojskih grofova. Tokom Hugenotskih ratova u 16. veku služio je kao zatvor i gubilište. U njemu je jedno vreme bio zatvoren i Fransoa Bonivar, ženevski patriota i protivnik savojske dinastije. Lord Bajron i Persi Šeli su 1816. godine posetili dvorac i obišli kriptu i tamnice. Peti od sedam stubova u kripti, za koji je Bonivar bio okovan pune četiri godine, inspirisao je Bajrona da napiše poemu „Šijonski sužanj“.

Opatija Vitbi – „Drakula“

Roman Brema Stokera iz 1897. godine vodi čitaoca na putovanje kroz Rumuniju i London, ali najzanimljiviji opisi atmosfere rezervisani su za jorkširski grad Vitbi i ruševine veličanstvene opatije smeštene na litici iznad njega. Nakon što se brod grofa Drakule nasukao, on izlazi na obalu Vitbija u obliku crnog psa i penje se uz 199 stepenika do ruševina opatije. Brem Stoker je 1890. godine proveo odmor u Vitbiju. U gradu se može posetiti i groblje crkve Sent Meri, na kome Drakula napada svoju prvu žrtvu.

Old Kirk u Glenkorsu – „Kradljivac leševa“

Ako nas književnost nečemu uči, to je da se treba kloniti starih grobalja u sitne sate. Robert Luis Stivenson, pisac koga su oduvek interesovali mračni aspekti života i smrti, iskoristio je staru parohijsku crkvu u škotskoj parohiji Glenkors kao lokaciju na kojoj kulminira radnja jedne od njegovih najjezivijih kratkih priča. U „Kradljivcu leševa“, on pripoveda o Fetsu, studentu medicine iz Edinburga zaduženom za prijem ukradenih leševa koji se koriste u nastavi. Fets igrom slučaja otkriva da kradljivci sa kojima sarađuje zapravo ubijaju ljude kako bi došli do leševa i sa još jednim studentom kreće da iskopa svež leš. Oni po mrklom mraku dolaze do Old Kirka u Glenkorsu, iskopavaju nedavno sahranjenu pokojnicu i kreću nazad za Edinburg, ali onda shvataju da se sa lešom nešto dešava...

Prevod: Jelena Tanasković